สี่แผ่นดิน..!!

สี่แผ่นดิน..!!

บทประพันธ์ของ ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช

                เรื่องสี่แผ่นดินนี้เป็นการบันทึกภาพรายละเอียดและเบื้องหลัง เหตุการณ์ต่างๆ ที่ได้เกิดขึ้นตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ลงมาถึงจนสิ้นแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล และระยะเวลาระหว่างนี้ ได้มีเหตุการณ์ต่างๆ เกิดขึ้นเป็นอันมากในเมืองไทย

            ผู้ประพันธ์ได้เอาเหตุการณ์ของบ้านเมืองสี่สมัยมาเป็นเนื้อเรื่องและฉาก โดยตัวละครไม่ได้เป็นตัวทำให้มีเนื้อเรื่อง บุคลในเนื้อเรื่องสี่แผ่นดิน คือ ตัวแทนของชนชั้นกลางในราชสำนัก ที่กำลังพบความเปลี่ยนแปลงของบ้านเมืองโดยมี พลอย หญิงในตระฉันลขุนนางเก่าที่มีชีวิตอยู่แต่ในรั้วในวัง เป็นตัวเอกของเรื่อง

            ด้วยค่านิยมของผู้ใกล้ชิดกับราชสำนัก เมื่อสิ้นรัชกาลที่ 5 พลอยได้ออกมาอยู่นอกวัง โดยได้สามี คือ เปรม ซึ่งเป็นข้าราชการและก็ยังคงมีความเกี่ยวข้องกับราชสำนัก ครั้นถึงสมัยรัชกาลที่ 7 เกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองค่านิยมแบบเก่าของพลอยถูกกระทบกระเทือนหนักขึ้น เพราะความเห็นขัดแย้งทางการเมืองของลูกชายสามคน 

               เมื่อเหตูการณ์ทำท่าจะดีขึ้น ยุคสมัยก็เปลี่ยนไปอีกเมื่อรัชกาลที่ 8 สวรรคต อันเป็นสาเหตุที่ทำให้พลอยไม่สามารถจะทานทนได้ และในวันที่พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 8 สวรรคต พลอยก็ถึงแก่กรรมพร้อมไปด้วย และนั่นคือการสิ้นสุดชีวิตของชนชั้นกลางในราชธานี

...............................................................................................